Category Archives: Pinal

FICASE 2023, hol no NƁK e Magoyankooɓe Fulɓe keblonirii ɗum?

He keblungal mawninde duuɓi teemedere ko naɓakayanke Senegaalnaajo o, Usmaan Semmben jibinanoo, jaagorɗo toppitiiɗo Pinal e Ngaluuji daartolyankeeji, Pr Aliw Sow habrii maa Senegaal sos festuwaal keso ngam mawninde naɓayanke Senegaalnaajo lolluɗo o, Semmben Usmaan. Festival International du Cinéma et audiovisuel du Senegal (FICASE) ko innde ngoon yuɓɓo heso wonngo he maheede jogorngo tammbaade oon festuwaal tijjaaɗo ene jogori waɗde tuggude 3 haa 9 Korse (Juin) 2023 to Dakaar, Gore, St. Louis e Saly.

Eɗen ciftora Senegaal ene joginoo njuɓdi ngoɗndi ko fayti he naɓak (cinema) ene wiyee Les Rencontres Cinématographiques de Dakar (RECIDAK) kono ene wayno koko maayi ni nde tawnoo Senegaal tan e hoore mum alaa he naɓaka ko yaaji ko ene waawa tammbaade ndiin njuɓɓudi, kadi maa taw laamu nguu jaɓaano waɗde heen doole ɗe ene cemmbina ngoon yuɓɓo.

Waɗde noon ma en laaɓndo hol ko saabii ko waɗanoo ko yaahaani kadi goɗɗum ko waynoon ene tafee? Jaagorɗo o ittii wirngallo seeɗe he cudde hakkillaaji maɓɓe ɗe ene ngaddana en faamde ko hirjiniɓe e umminde ngoo yuɓɓo heso. Sabu o wiy en wonnde, ngol laawol ɓe kaaɗaani tan he naɓaka (cinema) kono e ɓe nawori heen magooji-doge (les Series audiovisuel) ɗi ngannduɗaa hannda ene njaaji kadi ene yiɗaa no feewi.

Waɗde so en paami, caggal nde Senegaal tawi naɓaka (Cinema) mum ɓamtaaki noon fof, ene yiɗi wallude magooji-doge mum. Ɗuum ko huunde weltorteende, nde enen fof poɓɓanten kelle, nde tawnoo ko huunde haannde. Kono mbele maa magiyankooɓe Senegaalnaaɓe kala njiyto heen koye mum en? Ko goonga hannde mago-doge ene woodi he kala ɗemɗe ngenndiije Senegaal, teeŋti kadi e ɗiɗi ɓurɗe mawnude ɗe, woni Pulaar e Wolof. Kono eɗen nganndi wonaa magooji baɗeteeɗi he ɗemɗe ɗee kala poti to bannge ƴellitaare majje, nde tawno doole e ngaluuji kuutorteeɗi heen ɗii njiidaa. Mbele laamu nguu ma tesko ɗuum, ɓe ngannda ñeeñal, karallaagal, e magiyankooɓe ŋanaa nana he ɗemɗe keddiiɗe ɗee ne, wonndi tan ko joom mum en ngalaa ngaluuji ɗi ene mballa ɗum en waawde heptaade heddiiɓe ɓee, kono so mballaama ene mbaawi kanum en wallude he ƴellitde mago Senegaalnaawo. So ɗuum waɗii, ɓe mballa ɗum en no ƴellitorii haa mbaawa yaltinde ŋari mum en he naatal Senegaal kuuɓnungal. Walla boom, ɓe ndaarat ko ƴellittii, yooɗiɓe ko tan, ɓe mbaɗa heen doole maɓɓe fof mbele ɗuum ene ɓeydoo ƴellitaade ko heddi koo maaya, walla heddoo ene lada, hono no ɓe ngoowi waɗirde ni, kala nde arti e ponndugol e ƴellitgol ɗemɗe ngenndiije leydi ndi?

Hol ko pelle Magiyankooɓe Pulaar e Daraniiɓe ɗum keblananii ɗuum ko tijjaa aroyde?

He ko ɓuri heewde addanta Haalpulaar en yarde mone ko woppude joom haajuuji en ndawa law haa mbafoyaa nde puɗɗo wiyde ene kiirnda, heddo ene mbiya woysaayoo njaƴcodaaki e huudinooɓe. So alla, hay gooto waawa famɗinde ballal laamu Senegaal he ɓamtaare Jolfe, kono to bannge magooji to hayso tawii won no ɓe mballirtee ne, eɓe ndarii kadi no feewi e wallitde koye maɓɓe. Waɗde heen jawɗeele maɓɓe kadi e rokkude ɗum faayiida mo ɗum haandi o.

To bannge Fulɓe to, goonga ko wayno Dawuuda Muusa Jah en, nana mbaɗa heen doole mum he Piindi TV. So ɗuum yawtii noon hannde ko sukaaɓe tokosɓe ɓe ngalaa ngaluuji, so wonaa tan ene njooɓii yiɗde mum en e kiram mum en sabu ɗemngal ngal, ko wayno Abdullay Aan (Dahab) walla ko wayno Yero Soh en cippirtee ngam yoo mago Pulaar dañ no ɓamtorii.

Eɗen njoorti waɗde ɗum ɗoo ko fartaŋŋe wonande magiyankooɓe Pulaar nde ɓe mbaawata jokkondirde he ngoon yuɓɓo heso, e jaagorgal cosngal ɗum ngal, mbele maa ɓe mbaaw jeyeede e kala ko fewjete he ndiin njuɓɓudi, mbele eɓe mbaawa yooltude jojjannde maɓɓe gila he fuɗɗoode, nde tawnoo kala ko yehi haa fuɗi ɗoofde ɗum weeɓata,

Ñalɗi Pinal e Ɓamtaare Ciloñ Nguurtinii Fuutankaagal

Hannde ma timmu to Ciloñ Salndu Fuuta ñalawmaaji pinal puɗɗiiiɗi gila ñalnde aljumaa 23 Bowte kadi ene jokki haa hannde Alet walla mbiyen Dewo-Hoorebiir 25 Bowte 2022. He nder ɗee balɗe tati jibnannde Fuuta fof arii tawtii Ciloñnaaɓe ngam mawninde pinal Fulɓe e Fuutankaagal. Ko ngol woni koolol sappo e ɗiɗi gila ñalɗii ɗii puɗɗa waɗeede he 1998. Teddiniraa ngol ɗoo koolol ko Maitre Maalik Sal, dawriyanke gonnooɗo jaagorgal Senegaal kalfinaaɗo ñaawooje.

Jokku Taro

Ko añɓe Pulaar taƴata Kanaaluuji men Youtube walla ko welsindaare?

Ko weltaare mawnde ndañɗen hannde nde pinɗen keɓɗen tintinoore Fouta Vision wonnde ɓe keɓtii kanaal maɓɓe Youtube. Nde tawnoo wonaa enen tan, kono kala ɗo pullo jiɗɗo pinal Fulɓe e ɓamtaare ɗemngal Pulaar woni, ene suninoo no feewi e nande wonnde taƴooɓe njanii kadi he gooto e kanaaluuji Pulaar nder Youtube. He lewbi jawtuɗi ɗii, eɗen nganndi, ko kanaal Piindi TV taƴooɓe ɓee njannoo kadi celni ɗum laawol. Waɗti so a naatii he Piindi cuppitoytoɗaa ko he kanaal goɗɗo.

Jokku Taro

Daartol ƴellitaare: Taaɓal Neɗɗo fayde e ɓamtaare Pinal e Ganndal

Aadee he ƴellitagol Pinal e Ganndal

Sabu men finde tan kawruɗen he yonta mbaylaandi e karallaagal mum toowngal kanum e pine mum ƴellitiide saabii, eɗen njejjita laaɓndaade koye men hol jolɗe ɗe aadee taƴi haa waawi yettaade ɗo o woni hannde ɗoo to bannge pinal e neɗɗaagal. Kono so en ndurnii miijooji men hayso ko seeɗa tan, maa en njiy wonnde neɗɗo, nde o ari he dow leydi ndee hay-huunde o addoraani. Ko o foppoldu ɓoldu, hay ko o suurdi terɗe makko ko kanko faggitanii ɗum hoore makko.

Jokku Taro

Yana Ummoo he Magooji Pulaar: Hol to Ardo e Dieyla Tiindii?

Ardo e Dieyla ko gooto e magooji Pulaar mo jaltugol mum addi welkeende mawnde he nder yeeɓiyankooɓe Fulɓe. Nde tawnoo yimɓe ɓee ene njoortinoo he mago ngoo wonde mago yuɓɓungo kadi heewngo kesam-hesaagu. Sabaabu gadano o ene waawi ko ngam yiynoode heen Saydu Bah mo 2STV, ko neɗɗo mo yeeɓiyankooɓe fulɓe nganndi kadi njaɓani ɗum he fanniyankaagal mum.

Jokku taro

Fulɓe Senegaal keɓii Tele mum en gadano. Jooni noon hol to Faya?

Ko ñalnde Talaata 12/04/2022 Abdulay Ali Malal Jallo, gardiiɗo Radio Tele Fulɓe naati ñiiɓirde CNRA yuɓɓo laamuyankeewu halfinaango rokkirde siññaaluuji Tele e reende kuule mum en he nder Senegaal. Omo wonndi e sate mawɗo mo ene jeyaa heen jooma-suudu makko, Raabi Seydi, golloowo kadi he RTF, wonndude e musiɗɗo makko Ibraahima Kebe, jaayndiyanke RTF.

Jokku Taro
« Older Entries